10609,84%1,17
40,58% 0,01
46,82% -0,13
4339,76% 0,00
6953,88% 0,00
Genel destek oranı yüzde 61,2
“Türkiye Siyasi Gündem Temmuz 2025” başlıklı araştırmada katılımcılara “Terörsüz Türkiye sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 61,2’si süreci olumlu bulduğunu belirtirken, yüzde 30,5’i olumsuz düşündüğünü, yüzde 8,3’ü ise fikir belirtmediğini ya da cevap vermediğini söyledi.
Araştırma, 7–13 Temmuz 2025 tarihleri arasında CATI (Bilgisayar Destekli Telefonda Anket) yöntemiyle gerçekleştirildi. Türkiye genelinde NUTS-2 sistemine göre 26 ilde yürütülen araştırma kapsamında 18 yaş üzeri 1985 kişiyle görüşüldü. Hata payı ±%2,45 olarak açıklandı.
Sürece dair destek oranı, 14 Mayıs 2023 genel seçimlerinde tercih edilen siyasi partilere göre önemli farklılıklar gösterdi:
AK Parti seçmenlerinin %87,2’si süreci olumlu değerlendiriyor. Olumsuz bulanların oranı sadece %8,6.
MHP seçmenlerinde %82’si destek verirken %11,8’lik bir kesim süreci olumsuz görüyor.
DEM Parti seçmenlerinin %75,4’ü süreci olumlu bulurken, olumsuz bulanların oranı %10,2. Ancak kararsızların oranı yüksek: %14,4.
CHP seçmeni neredeyse ikiye bölünmüş durumda: %44,6’sı olumlu, %43,5’i olumsuz görüş bildiriyor.
İYİ Parti seçmenlerinde olumsuz yaklaşım önde: %47,6’sı süreci olumsuz bulurken, %43,1’i olumlu yaklaşıyor.
Zafer Partisi seçmeni arasında süreç en düşük desteği görüyor: %56,4 olumsuz bulan seçmenlere karşılık sadece %34’ü olumlu görüş bildiriyor.
Diğer partilere oy verenlerde süreç %56,8 oranında olumlu karşılanıyor.
2023 seçimlerinde oy kullanmayanlar arasında ise destek oranı %66,5.
Kadınlar, yaşlılar ve az eğitimlilerde destek daha yüksek
Cinsiyet ve eğitim düzeyine göre süreç değerlendirmelerinde dikkat çekici farklar oluştu:
Kadınlar arasında süreç desteği %64,6 iken, erkeklerde bu oran %57,8’e düşüyor.
Eğitim düzeyi yükseldikçe olumsuz görüş oranı artıyor:
İlkokul ve altı mezunların %67,8’i, ortaokul mezunlarının %65,4’ü olumlu görüş bildiriyor.
Lise mezunlarında bu oran %54’e, üniversite ve üzeri eğitimlilerde ise %57,6’ya geriliyor. Üniversite mezunları arasında olumsuz görüş bildirenlerin oranı %37,2’ye çıkıyor.
Kürtler ve muhafazakârlar arasında en yüksek destek
Etnik kimlik ve siyasi görüş temelinde ise farklılaşan tutumlar dikkat çekiyor:
Kürt kökenli katılımcıların %80,4’ü süreci olumlu karşılarken, Türk katılımcılarda bu oran %51,3’te kalıyor.
Diğer etnik gruplarda olumlu görüş oranı %51,9.
Muhafazakâr katılımcıların %80’i, milliyetçilerin %64,2’si, demokrat/sosyalistlerin %63,6’sı sürece olumlu bakıyor.
Atatürkçü/laik görüşü benimseyenlerde destek oldukça düşük: sadece %39,8 olumlu, %52,2 olumsuz.
“Diğer” siyasi görüş bildirenlerde süreç olumlu değerlendirmesi %58,4.
Veriler; “Terörsüz Türkiye” söyleminin ve buna yönelik sürecin toplumda kutuplaşmadan çok, geniş bir yelpazede destek gördüğünü ortaya koyuyor. Ancak bu desteğin siyasi pozisyonlar, eğitim düzeyi ve etnik kimlik gibi parametrelere göre önemli değişiklikler gösterdiği de aşikâr.
AK Parti, MHP ve DEM Parti seçmenleri gibi milliyetçi, muhafazakâr ve Kürt tabanlı seçmenlerde sürece güçlü destek öne çıkıyor.
Laik, kentli ve seküler kesimlerde ise sürece daha şüpheci ve eleştirel bir yaklaşım hâkim.
Kadınlar ve daha az eğitimli katılımcılar sürece erkeklere ve yüksek eğitim düzeyine sahip olanlara göre daha olumlu yaklaşıyor.
Analiz: Sürecin toplumsal zemininde yeni kırılmalar değil, geniş uzlaşı izleri var
Siyasi analizciler, bu tabloyu, Türkiye’nin terörden arınmış bir gelecek beklentisiyle şekillenen ortak arzularının bir yansıması olarak yorumlarken; farklı siyasi görüşlere sahip seçmenlerin bu süreçte buluşma potansiyeline de dikkat çekiyor. Özellikle AK Parti ve DEM Parti seçmenlerinin ortaklaşan olumlu yaklaşımı, geçmişte çatışmalı alanlarda duran bu kesimlerin “terörsüzlük” hedefinde kesiştiğine işaret ediyor.
Buna karşılık laik ve seküler çevrelerin sürece yönelik güvensizliği, sürecin içeriği, yöntemi veya söylemsel çerçevesi hakkında daha fazla şeffaflık ve katılımcılık beklentisine bağlanıyor.
Kaynak: ASAL Araştırma – Türkiye Siyasi Gündem Temmuz 2025
Yöntem: CATI (Bilgisayar Destekli Telefonda Anket)
Tarih: 7–13 Temmuz 2025
Örneklem: 1985 kişi – 26 il
Hata payı: ±%2,45
