Yüksek sıcaklıklarda sıcak çarpması (hipertermi) riskinin arttığına dikkat çeken İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mecit Bahar, “Sıcak çarpması genellikle vücut ısısının 40 derece ve üstüne çıktığı sıcaklıklarda meydana gelir. Sıcak çarpmasının en sık nedeni güneşe uzun süre maruz kalınmasıdır. Zorunlu bir durum olmadıkça güneşin en tepede olduğu saatlerde dışarı çıkılmamalıdır” dedi.
Sıcak çarpmasının kısaca ne olduğundan bahseden Uzm. Dr. Bahar, “Sıcak çarpması ya da güneş çarpması olarak da bilinen hipertermi; sıcak ortamlarda güneşe alışılmadık şekilde uzun süre maruziyete bağlı olarak gelişen ve vücut ısısının genellikle 40 derece üzerinde olduğu hayatı tehdit edebilen acil bir durumdur. Vücudun termostatı olarak çalışan ve ısı dengesini sağlayan hipotalamusun bu süreçte yeterli ısı regülasyonunu sağlayamamasına bağlı gelişir” diye konuştu.
2 farklı klinik şekli vardır
Sıcak çarpmasının iki farklı klinik şeklinin olduğunu dile getiren Uzm. Dr. Bahar, “Bunlar eforla oluşan sıcak çarpması ve eforsuz oluşan klasik sıcak çarpmasıdır. Eforla oluşan sıcak çarpması genellikle yüksek sıcaklarda yoğun egzersiz yapan genç bireylerde görülürken klasik sıcak çarpması daha çok yaşlılar ve çocukları etkiler” dedi.
Güneşe uzun süre maruz kalmaktan kaçınılmalı
Sıcak çarpmasının neden olduğuna değinen Uzm. Dr. Bahar, “Sıcak çarpması genellikle 40 derece ve üstündeki sıcaklıklarda meydana gelir. Sıcak çarpmasının en sık nedeni, güneşe uzun süre maruz kalınmasıdır. Normalde fizyolojik olarak vücutta ısı merkezi tarafından ısı yükü ve ısı dağılımının dengelenmesi ile vücut ısısı belli bir aralıkta tutulur. Çevre sıcaklığına bağlı olarak vücut ısısı arttıkça merkezi sinir sisteminin ısıyı dengeleme ve termoregülasyon kapasitesi aşıldığında vücut ısısı artar ve sıcak çarpmaları meydana gelir” şeklinde konuştu.
Yüksek sıcaklıklar neden olabilir
Sıcak çarpmasına yol açan etkenlere ve risk gruplarına dikkat çeken Uzm. Dr. Bahar, “Sıcak çarpmasına yol açan faktörler özellikle yaz aylarında yüksek sıcaklıklar altında uzun süre çalışma, kapalı ve sıcak ortamda uzun süre kalma, yeterli sıvı alamama, yüksek sıcaklıkta yoğun egzersiz yapmaya bağlı olarak vücudun ısı merkezinin uyum gösterememesi sonucu oluşur. Risk altındakiler 5 yaş altı ve 65 yaş üstü bireylere ek olarak şeker, tansiyon, kalp ve böbrek gibi kronik hastalığı olanlar, gebeler, alkol kullanımı ve psikiyatrik hastalığı olanlardır” dedi.
Baş dönmesi görülebilir
Sıcak çarpmasında görülebilecek belirtileri söyleyen Uzm. Dr. Bahar, şu bilgileri paylaştı:
“Sıcak çarpması bir sağlık profesyoneli tarafından fizik muayene bulguları ile kolaylıkla tespit edilebilir. Öncelikle ölçülen vücut sıcaklığı 40 derece üzerindedir. Buna eşlik eden bitkinlik, yorgunluk, kas krampları, baş dönmesi, davranış bozukluğu, bilinç değişikliği, bulantı ve kusma, hızlı ve zayıf nabız gibi ek bulgular genellikle olur.”
Sıcak çarpmasından korunmanın yolları
Sıcak çarpmasından korunmak için önerilerde bulunan Uzm. Dr. Bahar, “Öncelikle sıcak ve güneşli havalarda risk altındaki bireyler başta olmak üzere yüksek sıcaklığa maruziyet engellenmelidir. Sıcağa bağlı belirtiler fark edilir fark edilmez vücut ısısı düşürülmeli ve durumun sıcak çarpmasına ilerlemesi önlenmelidir. Zorunlu bir durum olmadıkça güneşine en tepede olduğu saatlerde (11.00-15.00) dışarı çıkılmamalıdır. Gün içerisinde en az 2.5-3 litre sıvı tüketimi sağlanmalıdır. Uzun süreli ve yoğun antrenmanlardan uzak durulmalıdır” ifadelerini kullandı.
Kaynak : PHA
