Önemli ölçüde tütün yetiştiriciliği yapan Çelikhan çiftçilerinin, tütün yetiştirme alanlarında karşılaştıkları sorunları İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü'ne iletmeleri üzerine, Diyarbakır Zirai Mücadele ve Araştırma Enstitüsü tarafından bir ekip görevlendirildi.
Bu ekip, 1 entomolog, 1 nematolog, 1 virolog ve 1 fitopatologdan oluşmakta olup, 08 Temmuz 2024 tarihinde İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri görevlilerinin refakatinde Çelikhan’daki tütün tarlalarında incelemelerde bulundu.
Ekip, tütün ekili alanlarda yaptığı incelemelerde, farklı zamanlarda ekimi yapılan tütün bitkilerinin zarar gördüğünü tespit etti. Zararın boyutunun %50'lere kadar ulaştığı ve bitkilerin yapraklarının yüzeyinde, özellikle ana damar etrafında düzensiz halka şeklinde lekeler oluştuğu, bu lekelerin açık kahverengiden koyuya kadar değişen renkte olduğu görüldü. Ayrıca bazı bitkilerin genç yapraklarında kabarıklık ve şekil bozuklukları ile açık sarı tonda mozaik belirtisi tespit edildi.
Laboratuvar incelemeleri sonucunda, bu belirtilerin sebebinin Tobacco etch. Virüsü olduğu belirlendi. Bu virüsün kimyasal mücadelesi bulunmamakta olup, mücadele için temiz tohum kullanımı ve virüsü taşıyan emici böceklerle etkin bir şekilde mücadele edilmesi gerekmektedir.
Kontroller sırasında herhangi bir zararlı böcek türüne rastlanılmamış olmasına rağmen, virüs taşıyabilecek zararlılar görüldüğünde zarar eşiği dikkate alınarak tarlada ve tarla kenarındaki yabancı otlarda kimyasal mücadelenin yapılması önerildi. Ayrıca yapılan toprak analizlerinde kök-ur nematodu (Meloidogyne spp.) tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, tütün üretimi yapan çiftçilerin dengesiz gübre kullanımı, kontrolsüz fide girişleri, münavebe yapılmaması ve bu üretim sezonundaki iklim koşullarının etkisiyle sorunların ortaya çıktığı tespit edildi. Bu kapsamda çiftçilere düzenli olarak tarım danışmanlarından destek almaları, temiz tohum kullanmaları ve vektör böceklerle etkin bir şekilde mücadele etmeleri önerilmektedir.
Çelikhan’da tütün yetiştiriciliği yapan çiftçilerimizin karşılaştığı sorunların çözümü için yapılan bu incelemeler ve sonuçları, tütün üreticilerine önemli bilgiler sunmaktadır. Diyarbakır Zirai Mücadele ve Araştırma Enstitüsü tarafından hazırlanan raporun ışığında, çiftçilerimizin daha sağlıklı ve verimli bir üretim dönemi geçirmesi hedeflenmektedir.
