Evlilik birliği içerisinde mal varlığının nasıl yönetileceği ve boşanma halinde bu malların nasıl paylaşılacağı, evli çiftlerin en çok merak ettiği konular arasında yer almaktadır. Türk Medeni Kanunu, eşler arasında mal rejimi olarak çeşitli seçenekler sunmakla birlikte, yasal mal rejimi olarak "edinilmiş mallara katılma rejimi"ni kabul etmiştir.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Nedir?
Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerin evlilik süresince kazandıkları mal varlıklarının, boşanma durumunda adil bir şekilde paylaşılmasını öngören bir sistemdir. Türk Medeni Kanunu'nun 218. maddesinden itibaren düzenlenen bu rejim, 2002 yılında yürürlüğe girmiştir ve yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir. Eşler, aksi kararlaştırılmadıkça bu rejime tabi olurlar.
Edinilmiş Mallar Nelerdir?
Edinilmiş mallar, evlilik süresince eşlerin çalışarak veya başka yollarla kazandıkları mal varlıklarını içerir. Kanun, edinilmiş malları şu şekilde tanımlar:
1. Çalışma karşılığı elde edilen kazançlar: Maaş, ücret, prim, ikramiye ve emeklilik maaşı gibi gelirler.
2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının ya da personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler.
3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar.
4. Kişisel malların gelirleri: Örneğin, bir eşin kişisel malı olan bir evin kira geliri.
5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler: Bir eşin çalışarak aldığı bir arabanın satılıp yerine başka bir araba alınması gibi.
Kişisel Mallar Nelerdir?
Kanun, kişisel malları da tanımlamıştır ve bu mallar edinilmiş mallara dahil edilmez. Kişisel mallar şunlardır:
1. Evlilik öncesi edinilen mallar.
2. Miras veya karşılıksız kazandırmalar yoluyla elde edilen mallar.
3. Manevi tazminat alacakları.
4. Kişisel kullanıma yarayan eşya.
Boşanma Durumunda Mal Paylaşımı
Boşanma halinde, edinilmiş mallara katılma rejimine göre, eşlerin edinilmiş malları yarı yarıya paylaşılır. Öncelikle her eşin kişisel malları belirlenir ve bunlar mal paylaşımına dahil edilmez. Daha sonra, edinilmiş mallar hesaplanır ve her iki eşin edinilmiş malları toplamı üzerinden yarı yarıya paylaşım yapılır.
Anlaşmazlıklar ve Çözüm Yolları
Mal paylaşımı konusunda anlaşmazlık çıkması durumunda, taraflar mahkemeye başvurabilir. Mahkeme, mal rejiminin tasfiyesini yaparken, tarafların taleplerini ve sunulan delilleri dikkate alarak adil bir karar verir. Eşler, evlilik sözleşmesi (mal rejimi sözleşmesi) yaparak, yasal mal rejiminden farklı bir mal rejimi de belirleyebilirler. Örneğin, mal ayrılığı, mal ortaklığı veya paylaşmalı mal ayrılığı gibi rejimler tercih edilebilir.
Sonuç
Edinilmiş mallara katılma rejimi, evlilik süresince eşlerin birlikte kazandıkları malların adil bir şekilde paylaşılmasını sağlamayı amaçlayan bir sistemdir. Bu rejim, eşlerin mali haklarını koruyarak, boşanma durumunda ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkları minimize eder. Türk Medeni Kanunu'na göre yasal mal rejimi olarak kabul edilen bu sistem, eşlerin haklarının korunması açısından büyük önem taşır.
Evlilik süresince ve boşanma durumunda mal paylaşımı konularında hukuki destek almak, bireylerin haklarını koruması açısından önemlidir. Bu nedenle, evlilik sözleşmeleri ve mal rejimleri konusunda uzman bir avukata danışmak, ileride doğabilecek hukuki sorunların önüne geçilmesine yardımcı olur.