AVUKAT PINAR AYGÜN


İş Dünyasında Kadın: Cam Tavan Sendromu ile Kraliçe Arı Sendromu Arasında

.


Kadınların iş hayatına katılımı yalnızca ekonomik değil aynı zamanda anayasal bir eşitlik meselesidir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesi, kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olduğunu belirtmekle birlikte, devlete de bu eşitliğin hayata geçirilmesini sağlama yükümlülüğü yüklemektedir. Ancak uygulamada bu eşitliğin iş yaşamına yansımadığı çok açıktır.

Kadınlar için iş hayatına girmek başlı başına bir mücadele iken iş hayatında kalıcı olmak ve özellikle yükselmek çok daha zorlu bir süreçtir. Toplumsal önyargılar, cinsiyete dayalı rol beklentileri, bakım yükümlülüklerinin büyük oranda kadının omzuna bırakılması gibi sorunlar kadınların iş gücüne katılım oranlarını doğrudan etkilemektedir. Tüm bu engeller, hukuken tanınan eşit haklara rağmen uygulamada kadınların erkeklerle aynı fırsatlara ulaşmasını çoğu zaman imkansız hale getirmektedir.

Bu noktada iş dünyasında kadınların karşılaştığı iki önemli ve görünmeyen engelle karşı karşıya kalırız: Cam tavan sendromu ve kraliçe arı sendromu. Biri yukarıdan bastıran bir engelken diğeri kadınlar arasındaki dayanışma eksikliğinin doğurduğu içsel bir gerilimi ifade eder.

Cam Tavan Sendromu Nedir?

Cam tavan sendromu, kadınların belli bir seviyeye kadar yükselip, daha yukarı çıkamamalarını ifade eden bir terimdir. Sanki bir tavan var ama şeffaf ve görünmüyor. Ne kadar başarılı olursa olsun  kadınlar çoğu zaman bu görünmez tavana çarpıyor.

Oysa Anayasamız, İş Kanunumuz ve uluslararası sözleşmeler kadınlara eşit haklar tanır. İşverenin, terfi ve ücretlendirmede kadınları geri planda tutması hukuken ayrımcılık sayılır. Ancak bu ayrımcılık çoğu zaman açık bir şekilde yapılmadığı için ispatı zordur ve kadınlar sessizce geri çekilmek zorunda kalır.

Kraliçe Arı Sendromu Nedir?

Kraliçe arı sendromu ise daha çok psikolojik bir süreçtir. Yönetici konumuna gelmiş bazı kadınların, diğer kadınlara destek olmak yerine onları dışlaması ya da engellemesi bu sendromla açıklanır.

“Ben tek başıma başardım, sen de başar” yaklaşımı, aslında dayanışma yerine rekabeti koyan bir zihniyet. Bu durum hem iş yerinde huzursuzluğa hem de kadınların daha fazla yalnızlaşmasına yol açar. Hukuki olarak bu tür davranışlar, mobbing kapsamında değerlendirilebilir.

Hukuki Haklar Neler?

Kadın çalışanlar, eşit davranılmadığında  bazı hukuki yollara başvurabilir:

•4857 sayılı İş Kanunu’na göre ayrımcılık tazminatı talep edebilirler.

•Mobbing durumlarında manevi tazminat davası açılabilir.

•Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na başvuru yapılabilir.

Ancak birçok kadın bu yolların yıpratıcı ve uzun olması nedeniyle susmayı tercih ediyor. Bu da iş yerlerinde sistemin olduğu gibi sürmesine neden oluyor.

Kadınların iş hayatındaki görünmez mücadelesi sadece hukuki düzenlemelerle değil, toplumsal farkındalıkla da yürütülmelidir. Kadınlar birbirinin yolunu açtığında, cam tavanlar kırılacak, kraliçe arılar da kolektif başarının kıymetini daha çok anlayacaktır. 

Gerçek eşitlik; birlikte yürümeyi birlikte yükselmeyi seçtiğimizde mümkün olacaktır.

Adıyaman’da hububat hasadı başladı: Biçim ücretleri belirlendi, TMO alım takvimi açıklandı

Milletvekili Kurt: 500 Milyon Dolar destek, ‘Ekonomik çarklar yeniden dönecek, istihdam korunacak’

Meclis'e sunuldu: Trafik cezaları sil baştan değişiyor

Mesafeli Sözleşmelerde tüketici lehine yeni düzenleme: İade kargo ücreti tüketiciye yüklenemeyecek

Milletvekili İshak Şan’dan Karayolları Genel Müdürü’ne ziyaret: Adıyaman ulaşımı masaya yatırıldı

Adıyaman Belediyesi’nin “Altın İğne” Projesi kadınlara umut oluyor

Bakan Murat Kurum: ‘Kayıt dışı tek bir metrekare 2B alan kalmayacak’

Para transferinde yeni dönem: IBAN yetersiz, SMS doğrulama zorunlu

Tapu işlemlerinde yeni dönem: Noter belgelerine 'Karekod Zorunluluğu' geliyor

Milletvekili Resul Kurt, Gabar Dağı’nda incelemelerde bulundu

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 35 29 1 5 58 92
2.Fenerbahçe 35 25 4 6 50 81
3.Samsunspor 35 18 10 7 13 61
4.Beşiktaş 35 16 8 11 19 59
5.İstanbul Başakşehir 35 16 13 6 6 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 35 12 11 12 11 48
8.Göztepe 35 12 12 11 8 47
9.Kasımpaşa 35 11 10 14 0 47
10.Konyaspor 35 13 15 7 -4 46
11.Rizespor 35 14 17 4 -9 46
12.Kayserispor 35 11 12 12 -11 45
13.Gazişehir Gaziantep 35 12 15 8 -5 44
14.Antalyaspor 35 12 15 8 -23 44
15.Alanyaspor 35 11 15 9 -9 42
16.Bodrum FK 35 9 16 10 -13 37
17.Sivasspor 35 9 18 8 -14 35
18.Hatayspor 35 6 21 8 -24 26
19.Adana Demirspor 35 3 28 4 -58 1